რამდენად აუცილებელია უძრავი ქონების ბაზრის რეგულირება

უძრავი ქონების ბაზრის სპეციალისტები სექტორში  პროფესიონალი კადრების დეფიციტზე ჩივიან.

საქართველოს უძრავი ქონების ეროვნულ ასოციაციაში სექტორში  არაპროფესიონალი კადრების მომრავლების მიზეზს ხსნიან. მათი განმარტებით,  სფერო დღეს მთლიანად დაურეგულირებელია, როგორც განათლების ასევე ლიცენზირების მხრივ.

ბიზნესგაერთიანების განმარტებით, ამაში სახელმწიფო დღეს ნაკლებად არის ჩართული, შესაბამისად, ბაზარზე  უძრავი ქონების ბევრი არაპროფესიონალი კომპანია გაჩნდა.

ორგანიზაციაში ამტკიცებენ, რომ თითქმის შეუძლებელია იპოვო კადრი, რომელსაც აქვს შესაბამისი განათლება. როგორც საქართველოს უძრავი ქონების ეროვნულ ასოციაციაში ამბობენ, არიან ან არაკვალიფიციური, ან დაბალი კვალიფიკაციის მქონე პირები, რომლებიც  არაადეკვატურ და არალოგიკურად მაღალ ხელფასებს ითხოვენ.

საქართველოს უძრავი ქონების ეროვნული ასოციაციის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი, მაკა ბოჭორიშვილი, შექმნილი სიტუაციიდან გამოსავალს სფეროს ლიცენზირებაში ან რაიმე ფორმით  რეგულირებაში ხედავს.

მისი თქმით, საერთაშორისო ბაზარზე ამ მხრივ ბევრი პრეცედენტია და, სურვილის შემთხვევაში, ამ საკითხის მოგვრება რთული არ იქნება.

უძრავი ქონების აგენტების სერტიფიცირების მომხრეა უძრავი ქონების ექსპერტი შოთა გუჯაბიძეც. მისი თქმით, სფეროს სტანდარტიზება აუცილებელი მისი შემდგომი განვითარებისთვის. ექსპერტი ამტკიცებს, რომ სფეროს დარეგულირებლით უფრო დაცული გახდება მომხმარებელიც და თავად ბროკერიც.

მისივე რეკომენდაციით, ჩასატარებელია უძრავი ქონების მასშტაბური რეფორმა, რომლის ფარგლებში შესაქმნელია ერთიანი ბაზა, სადაც განთავსდება ყველა სახის ინფორმაცია, ერთი მხრივ, უძრავ ქონებაზე, მეორე მხრივ კი, გაყიდვების აგენტზე, რომელიც სერტიფიცირებული, შესაბამისად, სანდო იქნება.

იძრავი ქონების ბაზრის ანალიტიკოსების განმარტებით, არანაირი სტატისტიკა არ არსებობს, რა თანხა უნდა მიდიოდეს უშუალოდ ამ საქმიანობით მიღებული მოგებიდან ბიუჯეტში, მათი შემოსავალი, ფაქტობრივად, არ იბეგრება. ეს დიდი ეკონომიკური ზარალია ბიუჯეტისთვის.

ექსპერტების მტკიცებით, პრობლემაა ისიც, რომ ვინც ამ სფეროში მოღვაწეობს საკრედიტო და საბანკო ისტორიასაც ვერ აწარმოებს, რადგან მისი შემოსავალი არ არის ოფიციალური.

შეგახსენებთ, 2021 წლის მეოთხე კვარტალში, წინა კვარტალთან შედარებით საცხოვრებელი უძრავი ქონების ფასების ინდექსი (RPPI) 2.1 პროცენტით გაიზარდა, ხოლო ინდექსის წლიურმა ზრდამ 1.2 პროცენტი შეადგინა.

სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის (საქსტატი) ინფორმაციით, 2020 წლის საშუალოსთან შედარებით ინდექსი 8.5 პროცენტით არის გაზრდილი. ინდექსის დაფარვა შემოიფარგლება თბილისით და მოიცავს მხოლოდ ახალი საცხოვრებელი უძრავი ქონების ბაზარს, როგორც მრავალსართულიანი სახლების (ბინების), ისე კერძო სახლების სეგმენტებს.

საქსტატის ცნობით, 2021 წლის მეოთხე კვარტალში წინა კვარტალთან შედარებით ფასების ზრდა დაფიქსირდა როგორც საცხოვრებელი ბინების სეგმენტში (2.3 პროცენტი), ისე კერძო სახლების სეგმენტში (1.6 პროცენტი). 2020 წლის მეოთხე კვარტალთან შედარებით ფასების ზრდა ასევე დაფიქსირდა ორივე სეგმენტში – კერძო სახლებზე 1.6 პროცენტით, ხოლო ბინებზე 1 პროცენტით.

ოფიციალური სტატისტიკით,  კერძო სახლების ფასები 1კვ. მეტრზე, თბილისის სხვადასხვა უბნის მიხედვით ასეთია:

• მთაწმინდა – 3 240 ლარი;
• ვაკე – 3 155 ლარი;
• საბურთალო – 2 740 ლარი;
• დიდუბე – 2 500 ლარი;
• კრწანისი – 2 290 ლარი;
• ჩუღურეთი – 2 240 ლარი;
• ისანი – 2 210 ლარი;
• სამგორი – 2 065 ლარი;
• ნაძალადევი – 1 870 ლარი;
• გლდანი – 1 690 ლარი.

სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, გასული წლის მე-4 კვარტალში, წინა (მე-3) კვარტალთან შედარებით, 1 კვ, მეტრზე ფასები გაიზარდა 6 რაიონში, ხოლო 4-ში შემცირდა. კერძოდ, ფასები 1 კვ. მეტრზე გაიზარდა შემდეგ რაიონებში:

• საბურთალო – 90 ლარით;
• კრწანისი – 30 ლარით;
• ისანი – 80 ლარით;
• დიდუბე – 555 ლარით;
• ნაძალადევი – 20 ლარით;
• სამგორი – 335 ლარით.

ავტორი: ბელა გელაშვილი